Thứ Ba, 19 tháng 5, 2015

Dùng bánh tráng gạo để ghép cây

Khi ghép cây bonsai, người ghép thường dùng bao lynon hoặc cao su non hay băng kéo để quấn chỗ ghép. Dùng bánh tráng để ghép cây được ứng dụng nhiều tại Đài loan khoảng năm 2004 -05 do ông Min Hsuan Lo nghĩ ra và hướng dẫn rộng rãi cho mọi người. Dùng phương pháp này cho 1 vài loại cây thì thành công 100 %.

Cách làm:
 Dùng bánh tráng gạo dai loại hay quấn dùng để quấn bánh: Nhúng nước cho bánh mềm ra, sau đó quấn chặt các chỗ ghép như dùng các loại nguyên liệu khác
ghep cay 1Sau 7-10 ngày khi mầm mọc ra, lúc đó bánh tráng cũng vừa mục rã ra, không cần phải tháo
ghep cay 2
ghep cay 3
ghep cay 4Chú ý : Độ dai và thời gian mục rã của bánh thay đổi còn tùy thuộc chất lượng bột gạo ở mỗi nơi làm. Muốn bánh tráng dai dễ quấn thì nhúng nhiều bánh tráng 1 lúc và do thời gian ghép mỗi loại khác nhau nên quấn nhiều lớp thì sẽ lâu rã hơn, độ dai và thời gian rã phải thử 1 -2 lần với cùng 1 loại bánh mới biết được.

Tản mạn về nhà sưu tập Bonsai

Bonsai là một sản phẩm do bàn tay con người tạo ra, nó là một “tác phẩm điêu khắc sống” cho nên nó mang hơi thở khác, không giống như một chiếc bình cổ hay một bức tranh. Những người tạo ra tác phẩm Bonsai có thể không cần trường lớp, có thể là nông dân hay anh tiến sĩ cũng chỉ như nhau dưới bàn tay tạo tác một cây Bonsai,vậy nên tác phẩm Bonsai được tạo ra bởi muôn vàn yếu tố khác nhau và chính nó tạo ra sự phong phú cho mỗi tác phẩm. Cũng ví như người thợ làm gốm Việt không cần qua trường lớp gốm sứ nào nhưng nhờ bàn tay khéo léo, cuối cùng họ đã tạo ra những sản phẩm gốm LýTrần làm rạng rỡ cho gốm Việt một thời

Bonsai chưng bày tại Hội hoa Xuân 2014
Vì chơi Bonsai cũng đủ mọi giới, vậy ai cung cầu cho ai? Tôi đã nghe rất nhiều lần nghe cách nói:”ông đó có tiền, bỏ ra mua cây về rồi nói khoác, chứ có biết làm cây làm cối gì đâu”! Ha ha, vậy nếu không có người đó thì sao nhỉ? Nghệ nhân lấy tiền đâu ra để sống và tái tạo những phôi cây khác,Tiền đâu để lập vườn, tiền đâu để duy trì cái hơi thở này? Có những người chơi Bonsai để làm phương tiện cứu rỗi sau một ngày bon chen ngoài xã hội, cũng có người chơi chỉ vì rãnh không biết làm gì, cũng có người chơi Bonsai để lấy sĩ diện với bạn bè, hoặc có người chơi Bonsai để lấy lòng lão sếp,…vân vân. Nhưng chung lại số người đam mê thật sự thì rất đông và số người này là đối tượng làm cho thị trường sôi động.
Mai chiếu thủy – hiện vật chưng bày HHX 2014
Gần đây có tin đồn ông A bán cho ông B cây Sam Núi 2,5 tỉ, ông z mua cây Linh Sam bán thành phẩm lên đến 350 triệu, ông H mua cây trong hai tháng đầu năm lên đến trên 20 tỉ (VNĐ)… Điều đó báo hiệu niềm vui, một sự khởi sắc mới cho một ngành “Công nghệ Bonsai” vì ngày nay cuộc sống đã bước qua giai đoạn mới, một xã hội không chỉ sống để ăn và uống mà con người đã cần có những nhu cầu sống cao hơn, họ tìm đến những niềm vui cho riêng từng người,để thỏa mãn cho từng sát na trong hơi thở qua sự sống mong manh này.
 Sam núi – hiện vật chưng bày HHX 2014
Vậy nên cung tức phải có cầu! Về miền Tây đi xem các vựa kiểng, lần nào cũng thấy những nông dân ngồi chiết cây giống như Linh Sam, Sam Núi, Kim Quýt, Mai Chiếu Thủy, ôỉ, Khế, Trang…cả hàng triệu triệu nhánh chiết từ năm này qua năm khác, cả vài ngàn nhà vườn làm như vậy từ ngày này qua ngày khác, điều đó chứng tỏ số người cần cây và phôi giống không phải là ít. Vậy khi các tác phẩm Bonsai thành phẩm sẽ đi về đâu? Có một điều ai cũng biết rằng, nếu chỉ chơi vài cây cho vui thì khác, nhưng nếu đam mê chơi Bonsai thật sự thì cũng rất cần tiền để bao bọc cho cuộc sống để mà giữ cây của mình lại, vậy nên số người làm được việc đó không nhiều.Thế là những người đam mê thật sự mà họ lại có điều kiện sẽ bỏ tiền ra gom những tác phẩm đó về làm ” gia bảo” cho riêng họ, tôi tạm gọi đó là ” nhà sưu tập Bonsai”. Khái niệm này ở những đất nước như Nhật Bổn và Trung Quốc hay ở Mỹ không phải là ít, những người này có đam mê nhưng vì không có thời gian và năng khiếu nên họ chỉ mua các tác phẩm ấy về và duy trì lưu giữ. Ở Việt Nam thì những nhà sưu tập đó thường có nghệ nhân hoặc người làm riêng cho mình để gìn giữ cho các tác phẩm đẹp lên hoặc duy trì cho cây không bị hỏng so với ban đầu. Nhưng cũng có rất nhiều tác phẩm Bonsai đẹp khi đến tay những vị này thì cũng coi như” đời tàn”.
Nguyệt quế – hiện vật chưng bày
Nếu so với đồ cổ thì bảo quản một tác phẩm Bonsai khó hơn nhiều, bảo quản một tác phẩm Bonsai thì người sở hữu nó cần có kiến thức về sinh học cây trồng, về mỹ học và phải có đam mê thật sự. Hôm rồi có tôi có dịp” tụ tập”ở miền Tây, có một người đặt ra câu hỏi rằng trong khoảng 10 năm trở lại đây có rất nhiều cây Bonsai đẹp, được các giải lớn tại thành phố Hổ Chí Minh và các tỉnh thành khác, bây giờ những cây ấỵ đi về đâu? Rất nhiều người hiểu rằng những cây ấy vào tay những đại gia? Thực tế một tác phẩm Bonsai khó chăm sóc gấp nhiều lần cây Sanh miền Bắc (dĩ nhiên Sanh vẫn là Bonsai), vậy nếu người sở hữu nó mà không có kiến thức thì than ôi vô tình các vị ấy đã làm hại những tác phẩm Bonsai tuyệt tác kia.
Hiện vật chưng bày HHX 2014
Mấy tháng trước, có một vị đi ô tô về miền Tây mua Bonsai để trang trí sân vườn, sau khi mua mấy cây Duyên Tùng của một nhà vườn xong thì vị ấy chỉ vào một chậu khác hỏi cây này giá bao nhiêu, chủ cây nói giá tám trăm triệu, vị kia hỏi cây này là cây gì vậy, chủ cây nói đây là cây Nguyệt Quế. Xong cuộc trao đổi ngắn đó thì bê cây lên xe. Thử hỏi một giống cây rất thông thường cũng không biết tên mà dám mua để chơi với một số tiền không phải là ít so với một nghệ nhân cây kiểng bình thường. Liệu những người như vậy có bảo quản nỗi những tác phẩm đẹp, đắt tiền đó không?
Hiện vật chưng bày HHX 2014
Phải công nhận rằng chính những nhà sưu tập là “Mạnh Thường Quân”cho các nghệ nhân chơi Bonsai và các nhà vườn, để các nghệ nhân yên tâm về chuyện áo cơm mà chăm lo sáng tạo ra tác phẩm mới, nhưng cả người sưu tầm và cả nghệ nhân đôi khi ngoài cái đam mê ra cũng cần nên có cái tâm với nghề. Nhiều nghệ nhân biết trước rằng cây của họ nếu bán cho nhà sưu tập A thì cây sẽ chết nhưng họ vẫn phải bán, vì sao thì nhiều người đã hiểu điều này!
Hiện vật chưng bày HHX 2014
Tại sao người ta phải làm như vậy, cái tâm ở đâu?. Người Nhật không làm như vậy cho dù hoàn cảnh của họ có bần cùng chăng nữa Vậy nên những nhà sưu tập Bonsai nên tỉnh táo, chọn cho mình đúng quân sư kẻo mất tiền qua cửa sổ để rồi trách móc nghệ nhân nọ nghệ nhân kia không có tâm, rồi những cuộc chiến tranh lạnh trong giới chơi Bonsai xảy ra cũng ác liệt không thua kém gì sự tai tiếng của giới chơi cổ vật! Mấy tháng trước ở Vĩnh Long có một vụ giao dịch cây Me, nghệ nhân X bán cho ông Y giá 450 triệu lúc cây đang sung mãn, ông Y về nuôi trồng sau 1 tháng cây Me lăn đùng ra chết,vậy là người này lỗi người kia. Nhưng tôi nghĩ rằng trong chuyện này thì người mua không đổ lỗi cho người bán được, vì cây khi mua vẫn khỏe đẹp cơ mà ( cây này chính mắt tôi đã thấy trước và sau khi chết, tôi cũng đã đến quán cà phê nơi để cây này). Vậy nên suy cho cùng những vị mua, sưu tầm cây nên tỉnh táo và chọn cho mình một ít kiến thức về Bonsai để không ngỡ ngàng khi sự cố đáng tiếc xảy ra.
Hiện vật chưng bày HHX 2014
Có lần tôi gọi điện thoại hỏi mua giúp người bạn một cây Sam Núi của nghệ nhânT.T,nghệ nhân này nói rằng đợi lúc nào bạn đến chơi xem cho kỹ rồi hẳn mua kẻo mua qua hình ảnh nó không chính xác, tôi nói không sao vì cây này trước đó tôi có thấy rồi, ông ấy vẫn không yên tâm và giải thích cho tôi biết những nhược điểm của cây đó như là cây Sam Núi này không có trái, gốc bị xấu, mặt sau bị khiếm khuyết…Và nói rằng nếu tôi đồng ý thì ông ấy sẽ đưa cây Sam Núi đó lên mạng để cộng đồng chơi cây khen chê thoải mái, xong nếu lúc đó tôi thích thì hẳn mua mà không thích nữa cũng không sao. Đúng là khi đưa cây lên mạng cũng có người khen kẻ chê nhưng cuối cùng tôi vẫn mua giúp người bạn. Điều đáng nói ở đây là tôi rất phục cách bán cây của vị nghệ nhân đáng kính kia, vì không dễ tìm ra người như ông ấy.
Hiện vật chưng bày HHX 2014
Để kết thúc bài viết này, tôi nói rằng công lao của những người sưu tầm cây là rất lớn và đúng ra họ đáng được các cấp chính quyền khen thưởng mới phải, vì ho là người có công sưu tầm và lưu giữ nhưng tinh hoa Bonsai của nước nhà, là cứu cánh chuyện áo cơm cho bao gia đình khó khăn khi không giữ nổi tác phẩm của mình, là người đam mê một bộ môn có ích cho sinh thái và cũng là đối tượng tiêu thụ số nhiều Bonsai mà đôi lúc họ cũng chính là nơi định đoạt giá cả cho Bonsai nước nhà. Tuy nhiên, mong rằng người mua cần tỉnh táo hơn và người bán cũng cần một chút tâm hơn, Vì “Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài” như cụ Tiên Điền – Nguễn Du từng nói.
LaoThinh – Tapchihoacanh

Bí ẩn về những cái tên Sứ Té

Sứ té, cái tên làm ta liên tưởng đến dáng cây có chiều hướng nghiêng nghiêng, cái dáng nghiêng nghiêng đó là cả một nghệ thuật tạo dáng sứ độc đáo,một thành quả đáng phục của sự kiên nhẫn. Trongraulamvuon xin giới thiệu bài viết của tác giả Vũ Ngọc Tường Oanh đăng trên tạp chí hoa cảnh tháng 10 để chúng ta hiểu rõ hơn về cái tên Sứ té này.

IMG_8731 sTrước đây tôi rất thích Bon-sai và hoa Lan, đó là hai lĩnh vực mà tôi đã từng mơ ước và ấp ủ kể từ khi còn bé. Sau khi tham gia những khóa học ngắn hạn tại trường ĐH Khoa học Tự Nhiên Tp.HCM về hai đề tài trên giúp tôi có những kiến thức, cái nhìn căn bản và những định hướng đúng đắn về thú chơi Bonsai và trồng hoa Lan hơn. Rồi tôi bắt đầu thích đọc Tạp chí Hoa Cảnh, theo dõi từng thông tin chi tiết và mỗi tháng cứ nôn nao chờ đợi từng quyển báo mới. Như một cơ duyên, tình cờ khi xem những giống Sứ mới Tạp chí Hoa Cảnh làm gợi lên trong tôi sự tò mò bắt đầu tìm hiểu và từ từ có cảm giác thích thích những cây Sứ mà trước đây tôi chưa hề nghĩ tới. Rồi lại bỏ công sưu tầm, tìm kiếm và học hỏi những cô, chú, anh, chị đi trước.
Một hôm lang thang trên bác Google, ngồi gõ gõ về cách ghép Sứ, đã đưa tôi đến với diễn đàn sucanhvietnam.com. Nơi đây đã khơi dậy khát khao và tình yêu Sứ cháy bỏng trong lòng tôi với những trường phái chơi Sứ đa phong cách, trong đó có những em Sứ được gọi là “Sứ té giếng” làm tôi càng tê tái hơn vì nó gợi cho tôi nhớ đến dáng thác đổ và bán thác đổ trong Bonsai.
 IMG_8732 s
IMG_8733 sLân la trên đó và làm quen với chủ nhân của những em sứ té giếng này, được nghe những câu chuyện của anh mới hiểu hết những ý nghĩa sâu sắc của phong cách chơi Sứ của anh. Ở đây anh không gợi  những cây Sứ này là một dạng Bonsai thác đổ hay bán thác đổ bởi vì nếu xét về Bosai thì dáng thác đổ là một chuẩn mực rất khó mà Sứ không phải là loại cây được xếp vào danh mục tạo dáng Bonsai. Tuy nhiên anh đã áp dụng những kiến thức trong việc tạo những cây thác đổ để làm cho cây Sứ của mình mang một phong cách và vóc dáng mới hơn, tạo cho người chơi Sứ có cảm giác lạ, không bị nhàm chán. Chính vì vậy mà cái tên “Sứ té giếng” đã được anh gắn cho những cây Sứ do chính bàn tay và lòng kiên nhẫn của anh qua nhiều năm tháng uốn nắn đã tạo nên. Qua những cây Sứ té này, anh đã cảm nhận và nhìn thấy những sức sống mãnh liệt, một ý chí không chùn bước, luôn vươn lên phía trước, quyết tìm sự sống trước mọi khó khăn. Hình ảnh đó làm ta liên tưởng đến những con người đang kiên cường đối mặt và vượt qua những thử thách, sóng gió của cuộc đời. Được sự đồng ý của chủ nhân, hôm nay tôi viết bài này để chia sẻ với các bạn chơi Sứ gần xa về những hình ảnh Sứ té thật đôc đáo, đan xen là những kinh nghiệm mà chủ nhân đã đúc kết trong những lần thất bại, kể cả thành công về những cách thức để tạo ra những em Sứ té này.
 IMG_8734 s“Khi các bạn chọn Sứ nguyên liệu để làm thác đổ thì phải có một cốt dài, nếu không dài thì làm sao bẻ cổ được, tiếp theo là bộ đế phải “khuyết một tí”
IMG_8735 sTrong kỹ thuật tạo dáng Sứ té giếng, việc khó nhất là bẻ cành. Khi kéo cành chính cho đổ xuống hay gọi là uốn cho đổ, thì sẻ gặp khó khăn. nếu một cành Sứ con con bằng cỡ ngón chân cái, hay to hơn tý thì bạn chẳng thấy nhọc đâu, vì Sứ không phải thân gỗ, nên cũng mềm xèo. Kỹ thuật đơn giản là lấy kẽm Bonsai uốn, hoặc lấy đây kéo và nó chẳng phải là kỹ thuật cao siêu hay ghê gớm gì cả. Khi bạn treo cây Sứ vài tuần thì những cành nhỏ mềm èo, lấy dây cột bẻ tới lui là xong.
 IMG_8736 sNhưng nếu là cành Sứ già hơn, to hơn, như cây trong (Hình 3) thì sao? Bạn có thấy sọi dây dù chịu lực đang kéo căng em ấy không? Vậy bạn có thể kéo 1 cành Sứ già to gần 8cm như cành này, bằng cách một tay vịn, tay kia kéo sợ dây dù để uốn em ấy té giếng mà không bị gãy cành? Hoặc bạn có khả năng phân phối lực sao cho cành uốn dần xuống và bạn cột dây cố định?
 Xin đừng gắn sức và tạo cho mọi thứ trở nên quá phức tạp, ví như bạn phải mua cái “cảo” để tạo dáng như Bonsai. vậy bạn hãy chọn một sợi dây dù, tùy cành to nhỏ phải chịu lực mà chọn mua, nhưng nôn na là loại dây dẹp. Tại sao chọn dây dù mà không phải dây nilon? Đơn giản là loại dây nilon cột đó không bền, chỉ một thời gian ngắn sẽ chai và đứt, trong khi dây dù hội đủ các yếu tố:
- Dai, chắc khỏe.
- Đủ mềm không làm xước da em Sứ thân yêu.
- Bền bỉ với thời gian vì việc kéo kia có thể mất vài tháng đến cả năm để cho cấy Sứ không bị hồi lại.
 Nếu cành nhỏ hơn, bạn không cần dây dù mà lấy dây thun, loại thun mà người ta cắt dây bện thành miếng thảm lau chân với giá quá rẻ: 10 ngàn đồng một tấm. Mua về dùng lau chân và từ từ gỡ ra dùng dần. Dây thun có độ mềm, chắc êm  như dây dù, tuy không bền nhưng phù hợp dùng cho Sứ cành nhỏ. Hoặc bạn có thể dùng thứ sang hơn hai thứ kia, đó là sợi dây giày. Trong trường hợp này tôi sử dụng dây giày mà không phải dây dù, vì dây giày bền khỏe như dây dù, và vì hết dây dù nên phải dùng dây giày thôi!
IMG_8738 sBạn cột hai đầu sợi dây như thế này (Hình 4, 5). Khi uốn cây Sứ đã được treo tòn ten nên cành dẻo, mình nắn nắn và buộc dây hai đầu căng lên, có xu hướng nhớm cành hơi cong cong một tý. Sau đó bạn lấy một cái cây luồn vào giữa sợi dây. Nhắc lại là một cái cây nhé, có thể là cái đũa, cây tre, hay cây nào cứng cáp, chứ không khuyến khích ai đó lấy cái ngón tay chọt vào giữa sợ dây rồi xoắn nhé…các bạn xoắn nhẹ nhẹ như thế này (Hình 6).
IMG_8739 sCứ xoắn và cái cây là một cái tăng đơ rất tốt, nó kéo căng sợi dây và bắt đầu kéo cành Sứ xuống. Sẽ có người bảo là “chơi cái cảo tăng đơ ngon hơn cái này, cái này lực…kém”. Xin trả lời: đừng lấy dao bầu mà gọt hành, vì cái tăng đơ cảo như vậy để ép cành Sứ to như cổ tay, và xin lỗi là cành Sứ mà to như cổ tay thì uốn làm chi cho…mệt. Uốn bằng dây qua cái cây như thế này, dựa trên nguyên tắc đòn bẩy, lực mạnh không thua gì cái tăng đơ kia. Bạn cứ nương dần, nếu có cảm giác cành căng quá thì…để đó mai quấn tiếp, đi đâu mà vội.
IMG_8740 sSau đó, bạn cố định và cột cái cây để nó không bậc lại. Bạn giữ khoảng một vài ngày cho cành nó thuần, rồi lấy sợi dây dù khác thay thế để bỏ cái cây kia đi, nom xấu tệ. Có nhiều ý kiến cho rằng uốn dây và uốn kẽm uốn Sứ thì vài ngày gở ra là được như ý. Xin trả lời là bạn cố định kẽm uốn và dây giữ ít nhất là vài tháng, Sứ có phải Bonsai đâu mà vài ngày hoặc vài tuần, mà Bonsai cũng chả thế đâu, nó đàn hồi ngay. Thật sự để giữ sự uốn éo của Sứ cho chắc chắn cũng phải cả năm. Bạn đừng nóng vội đối với việc uốn iếc, nó cần thời gian và cả sự kiên nhẫn nữa.”
 Trên đây là vài chia sẻ của chủ nhân những em Sứ té với mong muốn tình yêu Sứ sẽ ngày càng lan rộng trong mỗi con người, mỗi vùng, mỗi miền, mỗi nơi trên đất nước. Và với hy vọng này hiện anh cũng đang sở hữu một giống hoa Sứ đột biến qua hai lần ghép thử nghiệm đều cho ra hoa màu xanh nhỏ nhắn mà không kém phần xinh xắn. Hiện tại loài hoa này vẫn còn đang trong vòng thử nghiệm ghép lần thứ ba, nếu hoa vẫn một màu xanh xanh thì anh có ý định đặc tên là Sứ Xanh SCVN (SCVN là chữ viết tắt diễn đàn su-canhvietnam.com, ngôi nhà thân thương của những anh em chơi Sứ) và hoa sẽ được dành tặng đến tất cả bạn bè gần xa với tình yêu Sứ dào dạt và cháy bỏng. Vì anh quan niệm cái đẹp càng lung linh, tỏa sáng và có giá trị hơn khi có sự gắn kết yêu thương, chia sẻ, trao đổi, học hỏi và mọi người càng xích lại gần nhau hơn.
Dù là chơi cây cảnh nói chung hay chơi Sứ nói riêng mỗi người đều có thể lựa chọn cho mình những phong cách chơi phù hợp và trong mỗi sự lựa chọn đó đều mang những ý nghĩa sâu sắc và lớn lao là góp thêm một nét đẹp cho đời, cho xã hội, cho cộng đồng và cho những người thân yêu xung quanh ta.
Nguồn : Tạpchihoacanh

Bố trí các khối trong tàn lá Bonsai – phần 3

Bố trí các khối trong tàn lá Bonsai – phần 3

- Ở kiểu đa thân: thân “cha” (trung tâm của bố cục) luôn hơn các thân “ con”; nhánh nằm ngang, các nhánh không được quyện rối với nhau; mỗi thân có một không gian sống riêng của nó; các ngọn phải ở các mực cao khác nhau. Các thân phải làm thành góc nhọn nơi hội tụ.
Bố trí tàn lá ở bonsai đa thân
Bố trí tàn lá ở bonsai đa thân
- Ở kiểu rừng cây: số cây là số lẻ, mỗi thân cây phải được nhìn thấy rõ, bố cục phải có chiều sâu. Thông thường các tán lá ở phía trong, nơi kế cận các thân thì loại bỏ, không để đan chéo nhau. Các tàn lá ở ngoài được giữ lại và chúng thường là quan trọng để tạo đường nét bề ngoài của khu rừng. Các cây ở bìa, mép rừng phải nghiêng ra ngoài.
- Ở kiểu bè: các nhánh nằm ngang, tàn lá chia thành tầng rõ rệt.
- Ở kiểu cây bám đá: các thân cây càng lùn càng tốt. Xác định mặt tiền của khối đá.

Cùng xây dựng tác phẩm Bonsai

Bonsai Mai chiếu thủy có gốc để chỉnh sửa  này có dáng đứng với gốc, ngọn nằm trên một trục thẳng đứng với mặt đất theo thế thẳng cổ điển hay còn gọi là thế trực. Thân cây u nần, gồ ghề, gân guốc, cành to mạnh mẽ toát lên vẻ già nua.Việc chọn mặt tiền phải cố giữ gốc của cành vì việc tái tạo cành mới trên một gốc qúa già cho có độ tương đồng với cành cũ rất tốn thời gian và không dễ chút nào. Tuy vậy các cành hiện  hữu ngoài cái vẻ già lão thì vị trí và kiểu dáng không phù hợp, cho nên không thể  giữ nguyên mà phải chỉnh sửa. Bộ rễ tuy trãi đều và lan tỏa nhưng cũng có chỗ dư chỗ thiếu, như vậy cũng có vấn đề.
1.Chọn  vị trí làm mặt tiền
Mặt trước và mặt sau của gốc Bonsai Mai chiếu thủy tương lai này tương đối đồng đều, nghĩa là chọn mặt nào làm mặt tiền cũng có thể được, nhưng hãy cân nhắc giữa vị trí của hình 1 với vị trí  của hình 4.Ta thấy vị trí A thân cây lộ vẻ gân guốc u nần, “bặm trợn” hơn; bù lại bộ rễ như tách làm 2 vì khuyết rễ ngay phần giữa. Ngược lại vị trí hình 1 cho thấy thân không dữ dằn và bộ rễ tương đối đồng đều hơn, dù có một rễ nhô cao, chỉa thẳng ra trước. Khuyết điểm này dễ khắc phục. Tóm lại, xoay cây theo các hướng từ hình 1-4, ta thấy vị trí hình 1 có nhiều ưu điểm hơn nên ta chọn vị trí này làm mặt tiền.
Xây dựng tác phẩm Bonsai - Hình 1 & 2
Xây dựng tác phẩm Bonsai – Hình 1 & 2
Xây dựng tác phẩm Bonsai - Hình 3 & 4
Xây dựng tác phẩm Bonsai – Hình 3 & 4
2.Chỉnh sửa cành của tác phẩm Bonsai
Sau khi chọn mặt tiền ta thấy tổng thể cây quá cao, cành 1 quá thấp. Giải pháp là phải hạ thấp ngọn và nâng cành 1 cao hơn.Việc nâng cành 1 lên cao tương đối đơn giản bằng cách làm gia tăng khoảng cách từ  cành 1 đến mặt đất, có  nghĩa là hạ mặt đất xuống, nâng bộ rễ lên khoảng 2-3cm. Ngoài ra cành 1 có hướng chổng lên, không tạo hình ảnh của một cành già nua cho nên phải làm cho nó oằn cong xuống, chí ít là phía đầu cành. Đối với các chủng loại cây khác chúng ta có thể dùng cảo hoặc khứa vào mặt dưới cành để kéo cành cong xuống. Nhưng với cây Mai chiếu thủy đã quá già như cây trường hợp này thì không thể. Do đó ta buộc phải cắt ngắn( giữ cây = phần gốc cành) và nuôi dưỡng chồi mới để tạo lại cành ( Hình 5,6&7).
Xây dựng tác phẩm Bonsai - Hình 5, 6 & 7
Xây dựng tác phẩm Bonsai – Hình 5, 6 & 7
Thân cao với gốc to, nhỏ dần lên trên khá đẹp nhưng từ cành số 5 trở lên thì nó thuôn đuột, kéo dài. Do đó ta quyết định bỏ ngọn ở phần trên cành số 5. Vấn đề là bỏ ngọn như thế nào: Nếu cắt ngang thì sẹo lớn, cành mới sẽ quá nhỏ, thiếu chuyển tiếp, lộ rõ nét thắt đột ngột của ngọn cây. Nếu cắt xéo thì sẹo càng lớn khó khắc phục. Biện pháp là nuôi sẹo dưỡng cành bằng cách cắt chữ chi (Z) hay chữ S. Ta vẽ lấy dấu để cân nhắc trước khi cắt ngọn ( H8). Cắt  2 nhịp : cắt ngang (H9) rồi cắt xéo (10), sau đó làm sẹo (H11).
Xây dựng tác phẩm Bonsai - Hình 8,9 & 10
Xây dựng tác phẩm Bonsai – Hình 8,9 & 10
Xây dựng tác phẩm Bonsai - Hình 11
Xây dựng tác phẩm Bonsai – Hình 11
Cành số 5 trở nên quá lớn so với ngọn tương lai nên ta cũng phải cắt cụt, giữ lấy gốc cành gốc cành ( H12), làm sẹo rồi nuôi dưỡng chồi mới (H13 -14).
Xây dựng tác phẩm Bonsai - Hình 12
Xây dựng tác phẩm Bonsai – Hình 12
Xây dựng tác phẩm Bonsai - Hình 13 - 14
Xây dựng tác phẩm Bonsai – Hình 13 – 14

Rễ lồi chỉa thằng ra trước ( H15 16) cần phải loại bỏ . May thay trong trường hợp này có sẳn một rễ ẩn bên dưới, đồng thanh đồng thủ, được thế chỗ, phơi bày rất đẹp ( H17).
Xây dựng tác phẩm Bonsai - Hình 15, 16 & 17
Xây dựng tác phẩm Bonsai – Hình 15, 16 & 17
Phía mặt tiền thiếu rễ thì ta ghép rễ vào vị trí mong muốn (H18-19).
Xây dựng tác phẩm Bonsai - Hình 18 - 19
Xây dựng tác phẩm Bonsai – Hình 18 – 19
Đến đây hoàn tất việc tạo dáng (H20 -21), phần còn lại là nuôi dưỡng, chăm sóc, cắt tỉa tu bổ theo năm tháng
Xây dựng tác phẩm Bonsai - Hình 20 -21
Xây dựng tác phẩm Bonsai – Hình 20 -21

Bố cục một chậu Bonsai

Bố cục một chậu Bonsai mang 3 ý nghĩa chính

1.Số lẻ
Số nhánh, số thân, số cây… là số lẻ. Điều này có liên quan đến tôn giáo và văn hóa Á Đông: số lẻ tượng trưng cho sự bất tử, trường tồn và phát triển.
2. Tam giác
Bố cục một chậu Bonsai mang 3 ý nghĩa chính
Bố cục một chậu Bonsai mang 3 ý nghĩa chính, số lẻ, tam giác và hài hòa
Ở kiểng Bonsai, tam giác này phải hiện rõ ở mặt tiền, cũng như khi nhìn nghiêng ở bất luận kiểu nào của cây Bonsai. Tam giác này do ngọn cây và bề rộng của các tàn bên dưới tạo ra.
3. Hài hòa
Sự hài hòa được tạo nên do 3 yếu tố : sự cân đối (symmetry), sự cân bằng (balance) và tỷ lệ (proportion).
- Sự cân đối là sự đối xứng về hình dáng, kích cỡ ở bên phải và bên trái, ở trên và ở dưới.Trong nghệ thuật Bonsai điều này được tiếp cận một cách tự nhiên nhưng khó hình dung đối với người mới chơi Bonsai. Ở đây sự cân đối không phải là sự đối xứng toán học mà là sự sắp xếp nghệ thuật.
- Cân bằng : thường được hiểu là sự đồng đều về trọng lượng, nhưng ở Bonsai sự cân bằng vẫn đạt được dù bên phải và bên trái khác nhau.
- Tỷ lệ: đây là yếu tố quan trọng để sáng tác Bonsai, Tỷ lệ vàng được sử dụng ở đây, đó là một dãy số mà số sau là tổng của 2 số kế trước nó. Ví dụ :1,1,2,3,5,8,13,21,34,55,89,144,….Ví dụ vị trí cành thấp nhất phải cỡ 1/3 chiều cao của cây nghĩa là cách ngọn khoảng 34cm (21+34=55),vv.

3 cành cơ bản trong tán cây Bonsai

Việc bố trí tán lá trong  tạo tác Bonsai, thường 3 cành cơ bản được uốn sửa dựa theo một khuôn mẫu nhất định. Việc bố trí các tán cấp 1 này quá cứng nhắc làm cành cây Bonsai  mất đi sự phong phú, đa dạng, không phù hợp với sự phong phú của tự nhiên.
Nguyên nhân của hiện tượng này có thể do sự hạn chế của người tạo tác, chưa trải nghiệm thực tế đầy sinh động của cây rừng trong thiên nhiên, nên hình ảnh của chúng chưa được tái tạo trong tác phẩm, cũng có thể người tạo tác quá tuân thủ những chuẩn mực khô cứng, xem như những qui tắc bắt buộc trong sáng tác Bonsai.
Một tác phẩm Bonsai độc đáo, ấn tượng ngay với người thưởng ngắm là tác phẩm  có sự biến tấu giữa chuẩn mực và yếu tố tự nhiên trong bố trí tán cây .
Một số tác phẩm Bonsai dưới đây sẽ minh chứng cho những biến tấu ấy
Cây Bonsai
cây Linh Sam –  Ở đây ta không thấy 3 cành cơ bản bố trí một cách chứng nhắc, tác phẩm rất ấn tượng và tự nhiên
cây Linh Sam – ở đây 3 cành cơ bản bố trí lên cao, đặc biệt là cành lả ( cành thứ 2) buông thòng xuống, tạo nét nhẹ nhàng, tự nhiên cho tác phẩm
 Cây Sam núi: Ở đây dáng cây tương tự như cây Linh sam, vị trí 3 cành cơ bản của cây Bpnsai này không theo khuôn mẫu. Cành lả là cành thứ 2, là cành đối trọng với cành số 1, trong khi đó cành phông lại là cành số 2, thay vì là cành thứ 3 như qui định thông thường. Sự linh động bố trí các cành cơ bản này làm cho tác phẩm tự nhiên, hài hòa không gượng ép.
cây Linh Sam: ở đây mỗi cây đều có 3 cành cơ bản, nhưng nhìn tổng thể thì toàn bộ cây nhỏ giữ vị trí cành chính ( cành 1) của tác phẩm, cành chính ( vị trí thấp nhất) trên cây cao lại đóng vai trò của cành đối trọng cho tác phẩm.
……………..
Khúc biến tấu của 3 cành cơ bản, hoàn toàn phù hợp với cây trong tự nhiên
Nguồn : Tapchihoacanh

Bố trí các khối trong tàn lá Bonsai – phần 2

Bố trí các khối trong tàn lá Bonsai – phần 2

- Ở kiểu gió đùa: Thân và nhánh tạt qua một bên, toàn bộ gây ấn tượng có sự chuyển động; nhánh luôn luôn nằm ngang (n hưng thân thì nghiêng nhiều hoặc ít) và ở phía nghiêng xuống của thân, chừa 1 hay 2 nhánh nhỏ ở phía đối diện, hoặc có vài nhánh bị gãy, lòi gỗ ra.
Bố trí tàn lá ở Bonsai thế văn nhân
Bố trí tàn lá ở Bonsai thế văn nhân
- Ở kiểu văn nhân: thân cao, mảnh, nghiêng hay vặn, chỉ có vài nhánh ở ngọn, tàn lá lưa thưa chia thành nhiều khối rõ rệt.
- Ở kiểu cái chổi: tất cả các nhánh hầu như  xuất phát từ cùng một điểm, xem đó như là ngọn thân, nhánh dưới nằm ngang, các nhánh trên càng lên càng đứng (hay càng vào trong càng đứng). Tàn lá gom thành một khối hình nón.
- Ở kiểu 2 thân : tàn nhánh bố trí như một thân, tạo nên tổng thể của một khối tứ diện, hình tròn hay hình trứng. Khoảng giữa 2 thân không có cành đan vào nhau.Tàn cây cao không để nằm ngay trên đỉnh cây thấp. Cành ở 2 cây không cùng mực với nhau. Cành thấp nhất ở cây cao không bao giờ ở thấp hơn cành thấp nhất của cây thấp và cành thấp nhất ở cây thấp này cũng ở khoảng 1/3 chiều cao của cây cao.
Kỹ thuật Bonsai

Bonsai dáng gió lùa

Cái đẹp , cái hay của Bonsai dáng gió lùa không chỉ ở những cành nhánh xuôi hướng hay thân cây mang sẹo tì – dấu ấn của thời gian, mà nó chuyển tải một triết lý sống : Không ngừng vươn lên dù nghịch cảnh

bonsai dáng gió lùaTrong tự nhiên , ở những vùng gió bão, bão cát…thường xuyên hay liên tục trong thời gian dài, đã làm cho cây cối có cành nhánh nghiêng, xiêu về một phía, thân sần sùi, gốc rễ vững chãi, thật ấn tượng. Đây là những cây khỏe mạnh, có sức chịu đựng dẻo dai mới có thể thích nghi được điều kiện sống khắc nghiệt của môi trường.
Khi đem những cây dạng này từ thiên nhiên về nhà để cắt tỉa, uốn cành, vô chậu. tạo nên tác phẩm Bonsai thì nhà tạo tác thường gọi chúng là Bonsai dáng gió lùa hay bonsai kiểu gió lùa.
Trong vườn ươm, chúng ta hoàn toàn có thể tạo Bonsai dáng gió lùa bằng việc dùng dây kim loại quấn, kéo, uốn cành, nhánh xuôi về một bên giống như trong tự nhiên, gió xô đẩy cành nhánh tạt về một hướng. Lưu ý : khi chọn cây nguyên liệu để tạo tác, cần tránh những cây có đặc điểm giòn, dễ gãy, dễ tét khi uốn sửa.
Cây cối nói chung thường hướng về tứ phía để đón nắng trong khi cây Bonsai dáng gió lùa lại có cành nhánh lệch về một bên nên dễ bị phá dáng. Do vậy khi chăm sóc Bonsai dáng gió lùa chúng ta cần quan tâm chúng nhiều hơn so với những cây có cành nhánh tỏa đều quanh thân.
Nguồn : Tapchihoacanh

Cùng xây dựng tác phẩm Bonsai

Với Bonsai chủng loại Sam núi thì tìm được một gốc to và uốn lượn không phải là dễ. Với chậu Bonsai Sam núi mà tác giả Tần Kịch ( Tạp chí hoa cảnh ) phân tích : Khuyết điểm là nghệ nhân của tác phẩm đã để cho “ xương sườn, xương sống phơi ra” một cách quá lộ liễu khi muốn khoe đường nét của thân chính. Vì đã “ vạch ngực” nên thân chính bị phơi bày, trống trải từ gốc đến ngọn.
Tác phẩm Bonsai 3 thân này gốc khá hoàn chỉnh trong bố cục và phân cành; 3 thân cao thấp trong tổng thể tam giác của dáng nghiêng ( H1, H2).
Xây dựng tác phẩm Bonsai
H1 – Mặt trước

Xây dựng tác phẩm Bonsai
H2- mặt sau
Rễ cây Bonsai dù to và hơi thô nhưng được cái là lan tỏa đều 4 phía, tạo thế ổn định, vững chắc ( H3, H4)
xây dựng tác phẩm Bonsai
xây dựng tác phẩm Bonsai
Kích thước 3 thân hơi tương đồng về đường kính đã phần nào làm giảm đi giá trị nghệ thuật nhưng phải chấp nhận vì khó lòng gọt nhỏ hay nuôi dưỡng cho 1 trong 3 thân chóng lớn như những chủng loại cây khác.
xây dưng tác phẩm Bonsai
Mặt bên của Bonsai
Nên có một, hai cành nhỏ che mờ phía trước, không phải che khuất tầm nhìn mà tạo sự ẩn hiện, mờ ảo cho thân chính, tạo sự hấp dẫn, thu hút người xem!
Theo Tần Kịch-Tapchihoacanh

Xây dựng tác phẩm Bonsai

Tác phẩm Bonsai Mai chiếu thủy này có thân gân guốc già nua, cành nhánh cân đối hài hòa
Cây Bonsai nhìn từ mặt trước
Cây Bonsai nhìn từ mặt trước
cây Bonsai nhìn từ mặt sau
cây Bonsai nhìn từ mặt sau
Chi cành cắt tỉa công phu rễ lộ vững chải
Tổng thể cây Bonsai khá hoàn chỉnh, nhưng một số khiếm khuyết có thể nhận ra khi đi vào chi tiết:
Thân cây Bonsai tuy gốc to, ngọn nhỏ đúng bài bản
nhưng phần ngọn có phần nhỏ lại hơi đột ngột dù phần dưới nhờ có các cành thưa đã làm cho phần thu nhỏ này được giảm theo từng cấp của nhánh

 
Design by Free WordPress Themes | Bloggerized by Lasantha - Premium Blogger Themes | Laundry Detergent Coupons